یبوست در کودکان
یبوست در کودکان به دلیل رژیم غذایی نادرست در حال افزایش است.
در صورت عدم درمان به موقع به بیماری های جدی تر مانند کم کاری تیروئید، بیماری هیرشپرونگ، فیبروز کیستیک، فلج مغزی یا اختلالات یونی مبتلا خواهید شد.
به طور کلی یبوست به دفعات غیرعادی اجابت مزاج، قوام غیر طبیعی مدفوع، حرکات دردناک روده گفته می‌شود.
علل یبوست در کودکان
ریستالسیس یعنی حرکات روده، نقش مهمی در عملکرد صحیح دستگاه گوارش دارد.
در بیشتر موارد یبوست در کودکان، هیچ بیماری زمینه ای ندارد.
زمانی که کودک به یبوست مبتلا است، اجابت مزاج با درد همراه است، بنابراین کودک با حفظ مدفوع شروع به اجتناب از آن می‌کند و احتباس توده های مدفوع باعث کشیده شدن راست روده می‌شود.
در شرایط عادی، رکتوم به افزایش حجم مدفوع با یک رفلکس پاسخ می‌دهد که باعث میل به دفع آن می‌شود. اگر رکتوم بیش از حد توسط توده های مدفوع باقی مانده در آنجا کشیده شود رفلکس کند می‌شود. این روند به چرخه معیوب یبوست در کودکان دامن می‌زند و این امر منجر به بی اختیاری مدفوع و در نتیجه کثیف شدن لباس زیر کودکان می‌شود.
مدفوع باقی مانده در روده بزرگ دائما در معرض جذب آب است، بنابراین دفع آن سخت‌تر و سخت‌تر می‌شود.
بیشترین دوران ابتلا کودکان به یبوست عبارتند از:
- شیرخوارگی
- شروع استفاده از توالت
- دوران مدرسه
دلایل ابتلا به یبوست در کودکان به شرح زیر است :
- عوامل مربوط به رفتار و روان
- پرهیز از اجابت مزاج به دلیل بازی
- پرهیز از دفع مدفوع در مدرسه
- اجتناب از حرکات روده به دلیل درد همراه
- تغییر در رژیم غذایی
- از شیر گرفتن کودک
- خوردن شیرینی
- مصرف غذاهای دیر هضم
- کاهش مصرف مایعات به خصوص آب
- آلرژی غذایی
- حساسیت به شیر گاو
- سابقه خانوادگی
بیماری هایی که ممکن است در اجابت مزاج مشکل ایجاد کنند :
- کم کاری تیروئید
- بیماری هیرشپرونگ
- فیبروز سیستیک
- فلج مغزی و سایر بیماری های عصبی
- اختلالات یونی، به عنوان مثال هیپرکلسمی
- داروهایی که دارای اثر یبوست هستند، مانند داروهای ضد صرع، داروهای ضد افسردگی، مسکن ها
علائم یبوست در کودکان
یبوست شدید می‌تواند باعث گیرکردن مدفوع شود، یعنی یک مدفوع بسیار بزرگ در قسمت تحتانی روده به نام رکتوم گیر می‌کند.
نشانه های اصلی یبوست در کودکان عبارتند از:
- زور و فشار هنگام دفع مدفوع
- دفع با درد و گریه
- خون در مدفوع کودک
- مدفوع سفت و خشک
- سفت شدن شکم کودک
- حالت استفراغ و تهوع
- بی اشتهایی
- نفخ شکم
- مقدار دفع کم
- علائمی برای مخالفت با دفع مدفوع
تشخیص یبوست در کودکان
اولین عنصر در تشخیص یبوست در کودکان مصاحبه پزشکی است.
تاریخچه اجابت مزاج به دوره نوزادی برمی‌گردد، با اینکه حرکات روده پس از تولد چگونه به نظر می‌رسید که به عنوان مثال در بیماری فیبروز کیستیک یا هیرشپرونگ ممکن است به تعویق بیفتد .
همچنین تهیه تقویم حرکات روده در صورت امکان قبل از مراجعه به پزشک بسیار مهم است تا پزشک بتواند دفعات دفع آنها را در مدت زمان طولانی ارزیابی کند.
اطلاعات در مورد رژیم غذایی و فعالیت بدنی کودک به همان اندازه مهم است.
شما باید به پزشک خود در مورد آثار قابل مشاهده مدفوع روی لباس زیر کودک بگویید.
علائمی که ممکن است حاکی از آن باشد که کودک به دلیل درد مانع از اجابت مزاج می‌شود عبارتند از: تنش قابل مشاهده بدن، خمیده شدن، گریه کردن، قرمزی صورت، عرق کردن، چسبیدن به مبلمان.
یک عنصر مهم در معاینه پزشکی در مورد یبوست در کودکان، معاینه مقعدی است.
در این روش پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا توده های مدفوع سفت در رکتوم وجود دارد یا اینکه رکتوم خالی است.
علاوه بر این، پزشک ناحیه مقعد را از نظر وجود بواسیر یا شقاق مقعدی ارزیابی می‌کند.
هنگام معاینه شکم، پزشک ممکن است توده های مدفوعی باقی مانده را احساس کند.
آزمایشاتی که ممکن است در تشخیص مفید باشند عبارتند از:
اشعه ایکس از حفره شکم که توده های مدفوع را نشان می‌دهد.
تنقیه رکتوم که بخش نهایی روده بزرگ را نشان می‌دهد.
ترانزیت روده که یک ماده حاجب به صورت خوراکی تجویز می‌شود و سپس اشعه ایکس برای ارزیابی سرعت حرکت آن از طریق دستگاه گوارش گرفته می‌شود.
معاینه آندوسکوپی دستگاه گوارش تحتانی با جمع آوری نمونه برای بررسی هیستوپاتولوژیک تنها روش برای تشخیص نهایی بیماری هیرشپرونگ است.
مانومتری مقعدی که عملکرد عضلات راست روده و مقعد را ارزیابی می‌کند، یعنی اینکه آیا اسفنکتر داخلی مقعد به درستی کار می‌کند و با پر شدن رکتوم شل می‌شود.
درمان یبوست در کودکان
درمان یبوست در کودکان به شکل دارویی و رژیمی است.
گروه های مختلفی از داروها با اثرات متفاوت برای درمان یبوست در دسترس هستند.
عوامل اسمزی فعال، به عنوان مثال لاکتولوز، ماکروگل، هیدروکسید منیزیم که عمل آنها جذب آب به روده است، در نتیجه مدفوع را رقیق می‌کند و دفع آن را تسهیل می‌کند.
محرک ها، عصاره سنا، خولان ، ریواس که داروهای گیاهی هستند و باعث تحرک روده بزرگ می‌شود.
روان کننده ها مثل پارافین، مخاط بذر کتان که حرکت توده های مدفوع را تسهیل می کنند.
تنقیه و شیاف که حاوی مواد تحریک کننده یا فعال اسمزی است که از طریق مقعدی تجویز می شود.
درمان یبوست با تغییر رژیم غذایی
عنصر اساسی درمان رژیم غذایی یبوست در کودکان افزایش میزان فیبر در رژیم غذایی است.
فیبر به آب متصل می‌شود، مدفوع را حجیم می‌کند و در نتیجه حرکات روده را تحریک می‌کند.
با این حال، بسیار مهم است که افزایش مصرف فیبر همراه با نوشیدن مقادیر کافی آب باشد، در غیر این صورت علائم بدتر می‌شوند.
محصولاتی که باید در رژیم غذایی گنجانده شوند، محصولات غلات کامل هستند مثل نان قهوه ای، سبوس، سبزیجات، میوه ها.
آب رسانی مناسب به کودک و هیدراته نه داشتن بدن او را نیز نباید فراموش کنید.
محصولات لبنی حاوی سویه های باکتریایی مفید نیز در رژیم غذایی توصیه می‌شود، مانند دوغ، ماست.
با تولید گاز، باکتری های مفید در دستگاه گوارش مدفوع را شل می‌کنند، اما مصرف بیش از حد آنها می‌توانند باعث نفخ شوند.
اثرات خوب در درمان یبوست در کودکان نیز هنگام نوشیدن کمپوت بذر کتان یا میوه خشک نیز مشاهده می‌شود.
در رژیم غذایی کودک خود اصول اولیه تغذیه سالم را به خاطر بسپارید، یعنی پنج وعده غذایی در روز، محدود کردن شیرینی ها، نوشیدنی های گازدار شیرین، غذاهای فست فود، غذاهای چرب و سرخ شده.
باید از مصرف شکلات و کاکائو نیز خودداری کنید زیرا باعث کاهش حرکات روده می‌شوند.
نوشیدن چای قوی و قهوه نیز پیشنهاد نمی‌شود.
یک رژیم غذایی سالم با فعالیت بدنی تکمیل می‌شود که جدا از همه فواید دیگر، تحرک دستگاه گوارش را نیز به ارمغان می‌آورد.
انتخاب روش درمان باید توسط و زیر نظر پزشک انجام شود.
درمان یبوست یک فرآیند طولانی مدت است و تنها درمان دارویی کافی نیست، باید با تغییر در رژیم غذایی و شیوه زندگی را نیز در پیش داشته باشید.
یبوست در کودکان
عنوان مقاله ای بود که با هم بررسی کردیم.
هفت روز هفته و ۲۴ ساعت شبانه‌روز پاسخگوی شما هستیم، پارماکلینیک