بواسیر داخلی چیست | علائم و درمان هموروئید داخلی

بواسیر داخلی یا هموروئید داخلی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناحیه مقعد است که بسیاری از افراد را در سنین مختلف درگیر می‌کند. این عارضه به دلیل التهاب و تورم رگ‌های داخل کانال مقعد ایجاد می‌شود و معمولا در مراحل اولیه بدون درد است؛ به همین دلیل بسیاری از بیماران آن را نادیده می‌گیرند تا زمانی که علائمی مانند خونریزی، احساس فشار یا ناراحتی هنگام دفع بروز پیدا کند. تشخیص زودهنگام و آگاهی از نشانه‌های هموروئید داخلی نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت بیماری و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر دارد.

پارما کلینیک به عنوان یکی از مراکز تخصصی درمان بیماری‌های نشیمنگاهی، با بهره‌گیری از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی مانند لیزر، خدمات تشخیصی و درمان بواسیر استاندارد را زیر نظر پزشکان باتجربه ارائه می‌دهد. هدف این مجموعه، ارائه اطلاعات علمی و قابل‌اعتماد درباره این بیماری و کمک به بیماران برای انتخاب آگاهانه بهترین روش درمان بواسیر داخلی است.

بواسیر داخلی چیست

بواسیر داخلی چیست؟ همورویید داخلی به تورم و التهاب رگ‌های داخلی مقعد گفته می‌شود که معمولا در قسمت‌های عمقی‌تر کانال مقعدی شکل می‌گیرد. برخلاف بواسیر خارجی، این نوع هموروئید در مراحل اولیه علائم مشخصی ندارد و ممکن است بدون درد باشد. اما با گذشت زمان، بیمار ممکن است با علائمی مانند خون در مدفوع، احساس فشار یا ناراحتی در مقعد مواجه شود. در برخی موارد، هموروئید داخلی می‌تواند از مقعد بیرون بزند که به آن پرولاپس رکتوم گفته می‌شود و نیاز به درمان جدی‌تری دارد.

عوامل متعددی در ایجاد بواسیر داخلی نقش دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به یبوست مزمن، نشستن طولانی‌مدت، رژیم غذایی کم‌فیبر و زور زدن هنگام دفع مدفوع اشاره کرد. این بیماری بسته به شدت آن به چهار درجه تقسیم می‌شود که در مراحل اولیه ممکن است با تغییر سبک زندگی و درمان‌های خانگی بهبود یابد، اما در موارد پیشرفته‌تر نیاز به درمان‌های تخصصی مانند لیزر یا جراحی دارد. شناخت زودهنگام علائم و اقدام به موقع برای درمان، از عوارض جدی این بیماری جلوگیری می‌کند.

خبرگزاری سلامت دولت کانادا Alberta Health Services در مورد حالات مختلف این بیماری چنین بیان می کند:

یک همورویید داخلی درجه یک در حین اجابت مزاج به داخل کانال مقعد برآمده می شود . یک بواسیر داخلی درجه دو در حین اجابت مزاج از مقعد برآمده می شود، سپس به خودی خود به داخل برمی گردد. هموروئید درجه سه در حین اجابت مزاج از مقعد برآمده می شود و باید با انگشت به داخل آن رانده شود.

علائم هموروئید داخلی

علائم بواسیر داخلی معمولا به‌تدریج ظاهر می‌شوند و در مراحل اولیه ممکن است فرد متوجه مشکل نشود، زیرا این ناحیه گیرنده درد کمی دارد. یکی از اولین علائم هموروئید، خونریزی هنگام دفع مدفوع است که اغلب به صورت خون روشن روی دستمال توالت یا سطح مدفوع دیده می‌شود. با پیشرفت بیماری، ممکن است بیمار احساس پری، فشار یا ناراحتی در ناحیه مقعد داشته باشد و گاهی نیز بیرون‌زدگی هموروئید (پرولاپس) هنگام دفع رخ دهد.

علائم هموروئید داخلی می‌توانند شدت‌های مختلفی داشته باشند و در صورت عدم رسیدگی، ممکن است با تحریک، خارش، ترشح مخاطی و احساس دفع ناقص همراه شوند. آگاهی از نشانه‌ها و مراجعه زودهنگام به پزشک می‌تواند از بروز عوارضی مانند هموروئید ترومبوزه، خونریزی شدید یا نیاز به جراحی پیشگیری کند.

مهم‌ترین علائم بواسیر داخلی به این شرح هستند:

• خونریزی هنگام دفع مدفوع (بدون درد یا همراه با ناراحتی)
• احساس پری، فشار یا ناراحتی در مقعد
• پرولاپس هموروئید داخلی هنگام دفع (بیرون‌زدگی)
• خارش یا تحریک ناحیه مقعد
• ترشح مخاطی پس از دفع
• احساس دفع ناقص مدفوع
• ناراحتی هنگام نشستن طولانی‌مدت

تفاوت علائم هموروئید داخلی در مردان و زنان

از کجا بفهمیم بواسیر داخلی داریم

تشخیص بواسیر داخلی در مراحل اولیه ممکن است دشوار باشد، زیرا این نوع هموروئید گاهی اوقات بدون درد است و علائم آن به‌تدریج ظاهر می‌شوند. یکی از اولین نشانه‌هایی که می‌تواند نشان‌دهنده این بیماری باشد، خونریزی هنگام دفع مدفوع است که معمولا به‌صورت رد خون روشن روی مدفوع یا دستمال توالت دیده می‌شود. اگرچه این خونریزی ممکن است بدون درد باشد، اما در صورت تکرار یا افزایش مقدار آن، نیاز به بررسی توسط پزشک دارد. برخی از افراد نیز احساس فشار یا پری در ناحیه مقعد را تجربه می‌کنند که می‌تواند ناشی از تورم رگ‌های داخلی باشد.

با پیشرفت بیماری، هموروئید داخلی ممکن است از مقعد بیرون بزند که به آن پرولاپس هموروئید گفته می‌شود. در ابتدا، این بیرون‌زدگی ممکن است خودبه‌خود به داخل برگردد، اما در مراحل پیشرفته‌تر نیاز به دستکاری دستی یا درمان‌های تخصصی دارد. علاوه بر این، احساس دفع ناقص، خارش، تحریک و ترشح مخاطی از دیگر علائمی هستند که می‌توانند نشان‌دهنده وجود باباسیل داخلی باشند. در صورت مشاهده این نشانه‌ها، مراجعه زودهنگام به پزشک می‌تواند از پیشرفت بیماری و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر جلوگیری کند.

برای پاسخ به پرسش از کجا بفهمیم بواسیر داخلی داریم لازم است به این نشانه ها توجه کنیم:

• خونریزی هنگام دفع مدفوع → به‌صورت خون روشن روی مدفوع یا دستمال توالت
• احساس پری یا فشار در مقعد → به دلیل تورم و التهاب رگ‌های داخلی
• پرولاپس (بیرون‌زدگی هموروئید) → در مراحل پیشرفته، ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد
• خارش و تحریک مقعد → ناشی از ترشح مخاطی و التهاب ناحیه
• ترشح مخاطی → به دلیل تحریک و التهاب دیواره داخلی مقعد
• احساس دفع ناقص مدفوع → ناشی از تورم هموروئید که مانع تخلیه کامل می‌شود
• ناراحتی هنگام نشستن طولانی‌مدت → به‌دلیل فشار بر روی ناحیه مقعدی

خطرات بواسیر داخلی

بواسیر داخلی در صورت عدم درمان می‌تواند عوارض و مشکلات جدی‌تری ایجاد کند. یکی از مهم‌ترین خطرات این بیماری خونریزی مداوم است که در برخی موارد می‌تواند منجر به کم‌خونی (آنمی) شود. کاهش سطح هموگلوبین در خون باعث ضعف، سرگیجه، بی‌حالی و کاهش تمرکز می‌شود. علاوه بر این، در مواردی که هموروئید داخلی به مرحله پیشرفته می‌رسد، ممکن است دچار پرولاپس شود که در صورت گیر افتادن و کاهش خون‌رسانی، می‌تواند منجر به بافت‌مردگی (نکروز) شود.

یکی دیگر از جدی ترین خطرات بواسیر داخلی، ترومبوزه شدن (لخته شدن خون در هموروئید) است که می‌تواند موجب درد شدید و التهاب شدیدتر شود. همچنین، ترشح مخاطی ناشی از این بیماری باعث تحریک، سوزش و عفونت در ناحیه مقعد می‌شود که در صورت گسترش عفونت، ممکن است به آبسه مقعدی یا فیستول منجر شود. نادیده گرفتن این بیماری می‌تواند مشکلات گوارشی، یبوست شدید و سختی در دفع مدفوع را نیز تشدید کند. مراجعه زودهنگام به پزشک و انتخاب روش درمانی مناسب، می‌تواند از بروز این عوارض جلوگیری کند.

عوارض و خطرات بواسیر داخلی شامل این موارد است:

1. خونریزی مداوم و کم‌خونی (آنمی) → ممکن است باعث ضعف، سرگیجه و کاهش انرژی شود.
2. پرولاپس (بیرون‌زدگی هموروئید) → در صورت عدم درمان، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
3. هموروئید ترومبوزه → ایجاد لخته خون در هموروئید که درد شدید و التهاب را به دنبال دارد.
4. نکروز (بافت‌مردگی) → در صورت قطع خون‌رسانی به بافت هموروئیدی، ممکن است بافت از بین برود.
5. عفونت و آبسه مقعدی → ترشحات هموروئیدی می‌توانند محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها و ایجاد عفونت باشند.
6. فیستول مقعدی → عفونت شدید می‌تواند باعث ایجاد کانال غیرطبیعی بین روده و پوست اطراف مقعد شود.
7. تشدید یبوست و مشکلات گوارشی → تورم هموروئید ممکن است دفع مدفوع را سخت‌تر کرده و یبوست را بدتر کند.
8. احساس ناراحتی و محدودیت در زندگی روزمره → درد، سوزش و خارش مداوم باعث کاهش کیفیت زندگی و مشکلات در نشستن طولانی‌مدت می‌شود.

هموروئید ترومبوزه یکی از خطرات این بیماری است

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

اگرچه هموروئید داخلی شایع است، اما خودتشخیصی هرگز توصیه نمی‌شود. بسیاری از علائم بواسیر داخلی، به‌ویژه خونریزی مقعدی، می‌توانند با بیماری‌های بسیار جدی‌تری مانند پولیپ‌های روده، بیماری‌های التهابی روده (IBD) و حتی سرطان کولورکتال (روده بزرگ) همپوشانی داشته باشند. نادیده گرفتن این علائم یا اتکا به درمان‌های خانگی بدون تشخیص قطعی، می‌تواند منجر به تاخیر در درمان یک بیماری خطرناک‌تر شود.

مراجعه به پزشک متخصص (مانند متخصص گوارش یا جراح عمومی) برای دریافت تشخیص دقیق، حیاتی است. پزشک می‌تواند با یک معاینه فیزیکی ساده یا در صورت لزوم با روش‌های تشخیصی دقیق‌تر مانند آنوسکوپی یا کولونوسکوپی، علت دقیق علائم شما را مشخص کند. تشخیص زودهنگام نه تنها به انتخاب بهترین و ساده‌ترین روش درمانی کمک می‌کند، بلکه آرامش خاطر لازم را برای شما فراهم می‌آورد.

در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، درمان خانگی را متوقف کرده و فورا به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی شدید، مداوم یا مکرر از مقعد.
• درد شدید، ناگهانی و غیرقابل تحمل در ناحیه مقعد (می‌تواند نشانه هموروئید ترومبوزه یا گیر افتاده باشد).
• بیرون‌زدگی (پرولاپس) که به داخل باز نمی‌گردد یا بسیار دردناک است.
• هرگونه خونریزی مقعدی همراه با علائمی مانند سرگیجه، ضعف شدید، غش یا تب و لرز.
• تغییر قابل توجه و مداوم در عادات روده (مانند اسهال یا یبوست مزمن که جدیدا ایجاد شده).
• کاهش وزن بی‌دلیل همراه با خونریزی مقعدی.
• احساس دفع ناقص مدفوع که دائمی شده باشد یا مشاهده مدفوع بسیار باریک (مدفوع مدادی).
• عدم بهبودی علائم پس از یک هفته درمان خانگی و رعایت رژیم غذایی.

عکس هموروئید داخلی

مشاهده عکس هموروئید داخلی می‌تواند به درک بهتر این بیماری و شناسایی علائم آن کمک کند. همورویید داخلی معمولا در داخل کانال مقعدی قرار دارد و در مراحل اولیه با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. اما در صورت پیشرفت بیماری، ممکن است به شکل تورم یا بیرون‌زدگی از مقعد ظاهر شود. تصاویر پزشکی این عارضه معمولا تفاوت درجات هموروئید را نشان می‌دهند، از التهاب خفیف در داخل رکتوم تا موارد شدید که شامل بافت متورم و بیرون‌زده از مقعد می‌شود. اگر به دنبال عکس بواسیر داخلی هستید، پیشنهاد می‌شود از منابع معتبر پزشکی یا پزشک متخصص برای مشاهده تصاویر دقیق استفاده کنید.

آیا هموروئید داخلی با دارو درمان میشود

بیماران زیادی از ما میپرسند آیا هموروئید داخلی با دارو درمان میشود؟ درمان با دارو بواسیر به شدت بیماری بستگی دارد. در مراحل اولیه (درجه ۱ و ۲)، بواسیر داخلی معمولا با داروهای موضعی، شیاف‌ها و قرص‌های وریدی قابل کنترل است. داروهای ضدالتهاب و پمادهای هموروئیدی مانند هیدروکورتیزون و لیدوکائین می‌توانند تورم، التهاب و خارش را کاهش دهند. همچنین، شیاف‌های مقعدی حاوی ترکیبات قابض یا کورتیکواستروئیدها به کاهش علائم کمک می‌کنند. علاوه بر این، قرص‌های تقویت‌کننده عروق مانند دیوسمین و هسپریدین می‌توانند باعث کاهش تورم و بهبود گردش خون در ناحیه شوند.

اما در موارد پیشرفته‌تر (درجه ۳ و ۴)، داروها معمولا تنها به کاهش علائم کمک کرده و قادر به درمان قطعی بیماری نیستند. در این مراحل، پرولاپس رکتوم ممکن است رخ دهد که نیاز به درمان‌های پزشکی مانند لیزر دارد. در نتیجه، اگرچه دارو می‌تواند در کاهش التهاب و ناراحتی موثر باشد، اما در مراحل پیشرفته‌تر، درمان‌های تهاجمی‌تر ضروری خواهند بود. مراجعه به پزشک برای انتخاب روش درمان مناسب، نقش مهمی در پیشگیری از عوارض و بازگشت بیماری دارد.

داروی هموروئید داخلی

درمان با داروی هموروئید داخلی معمولا شامل پمادها، شیاف‌ها، قرص‌های تقویت‌کننده عروق و داروهای ضدالتهاب است که به کاهش علائم و بهبود وضعیت بیمار کمک می‌کنند. در مراحل اولیه بیماری، استفاده از پمادهای موضعی مانند پماد لیدوکائین مقعدی، هیدروکورتیزون، یا ترکیبات گیاهی می‌تواند التهاب و خارش را کاهش دهد. همچنین، شیاف‌های هموروئیدی که دارای ترکیبات ضدالتهابی یا قابض هستند، به بهبود تورم و کاهش تحریک کمک می‌کنند. برای تقویت دیواره عروق و جلوگیری از پیشرفت بیماری، قرص‌های دیوسمین و هسپریدین که جریان خون در عروق را بهبود می‌بخشند، بسیار موثر هستند.

با این حال، انتخاب داروی مناسب به شدت بیماری و شرایط فردی بیمار بستگی دارد. برای کنترل علائم از داروی بواسیر داخلی در مراحل اولیه (درجه ۱ و ۲) استفاده می شود، اما در درجه‌های ۳ و ۴ که هموروئید دچار پرولاپس یا عوارض شدید شده است، داروها به تنهایی کافی نیستند و ممکن است نیاز به روش‌های درمانی پیشرفته‌تر مانند لیزر یا جراحی باشد. مصرف هر نوع دارو باید تحت نظر پزشک انجام شود تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.

مهم‌ترین داروی هموروئید داخلی شامل این موارد است:

• پمادهای هموروئیدی → کاهش التهاب، خارش و درد (حاوی هیدروکورتیزون، لیدوکائین یا ترکیبات گیاهی)
• شیاف‌های مقعدی → تسکین علائم و کاهش تحریک مخاطی (دارای ترکیبات ضدالتهابی یا قابض)
• قرص‌های وریدی (دیوسمین و هسپریدین) → تقویت دیواره عروق و بهبود جریان خون
• داروهای مسکن (ایبوپروفن، استامینوفن) → کاهش درد و التهاب
• ملین‌ها و فیبرهای مکمل (پسیلیوم، شربت لاکتولوز برای یبوست) → جلوگیری از یبوست و کاهش فشار هنگام دفع

نکته: دوز مصرفی ممکن است بسته به شرایط بیمار متفاوت باشد و توصیه می‌شود قبل از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت شود.

تفاوت هموروئید داخلی و خارجی

همورویید داخلی و خارجی دو نوع متفاوت از بواسیر هستند که بر اساس محل ایجاد و علائم با یکدیگر تفاوت دارند. بواسیر داخلی در قسمت داخلی مقعد و راست‌روده ایجاد می‌شود و در برخی موارد بدون درد است، زیرا این ناحیه فاقد اعصاب حسی درد است. با این حال، ممکن است باعث خونریزی هنگام دفع مدفوع شود یا در مراحل پیشرفته از مقعد بیرون بزند (پرولاپس). این نوع هموروئید معمولا دردی ایجاد نمی‌کند مگر اینکه دچار عوارضی مانند گیر افتادن یا ترومبوز شود.

در مقابل، هموروئید خارجی در ناحیه بیرونی مقعد ایجاد می‌شود و به دلیل حضور اعصاب حسی در این ناحیه، معمولا با درد، خارش و التهاب همراه است. این نوع هموروئید ممکن است به شکل یک برجستگی یا توده در اطراف مقعد ظاهر شود و در برخی موارد، لخته‌های خونی در آن ایجاد شود (هموروئید ترومبوزه) که منجر به درد شدید و تورم می‌شود. برخلاف هموروئید داخلی، نوع خارجی معمولا در حین نشستن یا هنگام لمس احساس می‌شود.

کلیدی ترین انواع تفاوت‌ هموروئید داخلی و خارجی شامل این موارد است:

• محل تشکیل: داخلی در راست‌روده، خارجی در اطراف مقعد
• درد: داخلی گاهی اوقات بدون درد، خارجی دردناک و حساس بخاطر سایش با لباس و سایر اجسام هنگام نشستن و برخاستن مدام در طول شبانه روز
• ظاهر: داخلی معمولا قابل مشاهده نیست، خارجی به‌صورت برجستگی در اطراف مقعد دیده می‌شود
• خونریزی: داخلی ممکن است باعث خونریزی هنگام دفع شود، خارجی کمتر خونریزی می‌کند اما ممکن است دچار لخته خون شود
• عوارض: داخلی ممکن است پرولاپس کند، خارجی ممکن است ترومبوزه شود

هموروئید داخلی چگونه درمان میشود

درمان هموروئید داخلی بسته به شدت علائم و میزان پیشرفت بیماری متفاوت است. در مراحل اولیه، معمولا از روش‌های خانگی و دارویی برای کاهش التهاب و علائم استفاده می‌شود. نشستن در وان آب گرم، مصرف فیبر کافی برای جلوگیری از یبوست، و استفاده از پمادها و شیاف‌های مخصوص می‌تواند به تسکین علائم کمک کند. در مواردی که این روش‌ها موثر نباشند یا همورویید داخلی به مرحله پیشرفته‌تری رسیده باشد، روش‌های پزشکی کم‌تهاجمی مانند لیزر پیشنهاد می‌شوند که به کاهش اندازه هموروئید و رفع علائم کمک می‌کنند.

در صورتی که هموروئید داخلی شدید باشد یا به درمان‌های کم‌تهاجمی پاسخ ندهد، ممکن است نیاز به جراحی سنتی برای برداشتن آن باشد. این روش‌ها معمولا برای بیمارانی که دچار هموروئید از نوع داخلی بزرگ، پرولاپس شده یا مقاوم به درمان‌های دیگر هستند، توصیه می‌شوند. انتخاب روش درمان بواسیر داخلی به شدت علائم، وضعیت بیمار و توصیه پزشک بستگی دارد.

در این بخش برای شما بیان می کنیم هموروئید داخلی چگونه درمان میشود:

1. روش‌های خانگی: نشستن در آب گرم، مصرف فیبر و مایعات، استفاده از کمپرس سرد، تغییر رژیم غذایی
2. داروها: استفاده از پمادها، شیاف‌ها و داروهای ضدالتهاب برای کاهش تورم و درد
3. اسکلروتراپی: تزریق ماده‌ای خاص به هموروئید برای کوچک شدن آن
4. کرایوتراپی: فریز کردن هموروئید با نیتروژن مایع برای از بین بردن بافت‌های ملتهب
5. لیزر درمانی: یک روش کم‌تهاجمی که با استفاده از اشعه لیزر، عروق هموروئیدی را سوزانده و منقبض می‌کند، با کمترین درد و دوره نقاهت کوتاه
6. جراحی سنتی: برداشتن هموروئید در موارد شدید و مقاوم به درمان

درمان خانگی بواسیر داخلی

درمان‌ خانگی بواسیر داخلی می‌توانند نقش موثری در کاهش علائم، خصوصا در مراحل اولیه بیماری داشته باشند. این روش‌ها عمدتا بر کاهش التهاب، بهبود حرکات روده و پیشگیری از تشدید علائم تمرکز دارند. یکی از مهم‌ترین راهکارها، مصرف فیبر کافی از طریق مواد غذایی مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل است که به نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند. علاوه بر این، نوشیدن مقدار کافی آب در طول روز نیز ضروری است، زیرا هیدراته ماندن بدن به عملکرد بهتر سیستم گوارشی کمک کرده و از فشار بیش‌ازحد هنگام دفع جلوگیری می‌کند.

در کنار رژیم غذایی مناسب، استفاده از روش‌هایی مانند نشستن در وان آب گرم و کمپرس سرد نیز می‌تواند در کاهش التهاب و درد موثر باشد. وان آب گرم باعث افزایش جریان خون در ناحیه مقعد شده و به کاهش التهاب کمک می‌کند، درحالی‌که کمپرس سرد با منقبض کردن عروق، تورم را کاهش می‌دهد. همچنین، تغییر عادات رفتاری مانند پرهیز از نشستن طولانی‌مدت، استفاده از دستمال مرطوب به‌جای دستمال کاغذی خشک و رعایت بهداشت مقعدی از دیگر اقداماتی هستند که می‌توانند علائم همورویید داخلی را کنترل کرده و از بدتر شدن آن جلوگیری کنند.

روش‌های درمان خانگی بواسیر داخلی شامل این موارد ساده است:

1. مصرف فیبر: روزانه 25 تا 30 گرم فیبر از طریق میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل مصرف شود تا مدفوع نرم شده و دفع آسان‌تر شود.
2. نوشیدن آب کافی: حداقل 8 لیوان آب در روز برای جلوگیری از یبوست و تسهیل حرکات روده‌ای توصیه می‌شود.
3. وان آب گرم (حمام سیتز): 2 تا 3 بار در روز، هر بار 10 تا 15 دقیقه نشستن در آب ولرم باعث کاهش التهاب و آرامش عضلات مقعدی می‌شود.
4. کمپرس سرد: استفاده از یخ پیچیده‌شده در پارچه به مدت 10 دقیقه چند بار در روز برای کاهش تورم و التهاب.
5. ورزش منظم: انجام تمرینات سبک مانند پیاده‌روی روزانه 30 دقیقه‌ای برای بهبود گردش خون و کاهش فشار روی رگ‌های مقعدی.
6. عدم زور زدن هنگام دفع: برای جلوگیری از تشدید هموروئید، بهتر است از فشار آوردن بیش‌ازحد هنگام اجابت مزاج خودداری شود.
7. استفاده از دستمال مرطوب: برای پاکسازی مقعد به‌جای دستمال‌های زبر و خشک که می‌توانند باعث تحریک ناحیه شوند.
8. رعایت بهداشت مقعدی: شستشوی ناحیه با آب ولرم پس از دفع و خشک کردن آن با یک حوله نرم.

لیزر هموروئید داخلی

لیزر هموروئید (که گاهی به آن Hemorrhoidoplasty یا LHP نیز گفته می‌شود) یک روش پزشکی کم‌تهاجمی است که از انرژی نوری متمرکز (مانند لیزر دیود یا Nd:YAG) برای درمان هموروئید داخلی استفاده می‌کند. برخلاف جراحی سنتی که بافت هموروئید بریده و برداشته می‌شود، در این روش، پروب لیزر از طریق یک شکاف بسیار کوچک وارد بافت زیرمخاطی هموروئید می‌شود. انرژی لیزر به طور کنترل‌شده‌ای به شبکه عروقی هموروئید تابانده می‌شود و باعث انعقاد (Coagulation) و در نهایت فیبروز (سفت شدن و جمع شدن بافت) می‌شود. این فرآیند جریان خون به هموروئید را مسدود کرده و باعث کوچک شدن و چسبیدن آن به دیواره رکتوم می‌شود، بدون آنکه آسیبی به مخاط (لایه سطحی) یا عضله اسفنکتر وارد شود.

لیزر هموروئید داخلی به عنوان گزینه‌ای بین درمان‌های محافظه‌کارانه (دارو و رژیم غذایی) و جراحی تهاجمی (هموروئیدکتومی) قرار می‌گیرد. استفاده غالب برای لیزر بواسیر داخلی درجه ۲ و ۳ که به درمان‌های ساده‌تر پاسخ نداده‌اند، مناسب است. از آنجایی که این روش معمولا زخم باز ایجاد نمی‌کند و به اعصاب حساس ناحیه مقعد آسیب کمتری می‌رساند، مزایای قابل توجهی در کاهش درد پس از عمل و دوره نقاهت کوتاه‌تر دارد.

مزایای لیزر هموروئید داخلی به این شرح است:

• درد کمتر پس از عمل: به دلیل عدم ایجاد برش‌های باز جراحی و آسیب حداقلی به بافت‌های حساس اطراف و اعصاب.
• دوره نقاهت کوتاه‌تر: بیماران در گرید های پایین معمولا می‌توانند همان روز (به جای چند هفته در جراحی سنتی) به فعالیت‌های عادی بازگردند اما با رعایت مراقبت ها و احتیاط های لازم.
• خونریزی کنترل‌شده: انرژی لیزر همزمان با تخریب بافت، عروق خونی را منعقد می‌کند که منجر به خونریزی بسیار کم حین و پس از عمل می‌شود.
• آسیب حداقلی به اسفنکتر: در صورت اجرای صحیح توسط متخصص، خطر آسیب به عضلات اسفنکتر مقعد (که کنترل دفع را بر عهده دارند) بسیار پایین است.
• کاهش خطر عفونت: به دلیل عدم وجود زخم باز و خاصیت استریل‌کنندگی خود اشعه لیزر.
• بدون نیاز به بخیه: این روش نیازی به برش یا دوختن بافت ندارد

با وجود مزایای فراوان، این روش نیز محدودیت‌ها و معایب بالقوه‌ای دارد که باید در نظر گرفته شود:

• هزینه بالاتر: تجهیزات لیزر گران‌قیمت هستند و این ممکن است هزینه نهایی درمان را نسبت به روش‌های درمان خانگی افزایش دهد.
• وابستگی شدید به مهارت اپراتور: نتیجه درمان به شدت به تجربه و مهارت جراح در تنظیم دقیق انرژی لیزر و کار با آن بستگی دارد.
• خطر آسیب حرارتی: در صورت عدم استفاده صحیح، یا استفاده توسط افراد کارآموز (غیر متخصص) انرژی لیزر می‌تواند به بافت‌های سالم اطراف، به‌ویژه عضله اسفنکتر داخلی مقعد، آسیب حرارتی وارد کند و منجر به عوارض شود.

مقایسه لیزر و جراحی سنتی برای بواسیر داخلی

انتخاب بین لیزر درمانی و جراحی سنتی (هموروئیدکتومی) به شدت بیماری (درجه هموروئید)، علائم بیمار، ترجیحات فردی و تجربه جراح بستگی دارد. جراحی سنتی، که شامل برداشتن کامل بافت هموروئیدی با تیغ جراحی یا کوتر است، اغلب به عنوان “استاندارد طلایی” برای درمان هموروئیدهای پیشرفته (درجه ۳ و ۴) و مواردی که با سایر روش‌ها درمان نشده‌اند، در نظر گرفته می‌شود. اثربخشی این روش در درازمدت بسیار بالاست و کمترین میزان عود را دارد.

در مقابل، نقطه ضعف اصلی جراحی سنتی، درد بسیار شدید پس از عمل و دوره نقاهت طولانی (گاهی ۴ تا ۶ هفته) است. لیزر درمانی دقیقا برای رفع این نقطه ضعف طراحی شده است؛ این روش با فدا کردن مقداری از اثربخشی قطعی (احتمال عود کمی بالاتر)، درد پس از عمل را به طور چشمگیری کاهش داده و دوره نقاهت را به چند روز محدود می‌کند. بنابراین، انتخاب اصلی بیمار معمولا بین اثربخشی قطعی با درد زیاد (جراحی) و بهبود بسیار راحت‌تر با احتمال عود کمی بالاتر (لیزر) است.

جدول مقایسه لیزر درمانی در مقابل جراحی سنتی (هموروئیدکتومی)

طبق تحقیقات منتشرشده در ژورنال معتبر Acta Informatica Medica (نشریه علمی وابسته به آکادمی علوم پزشکی بوسنی و هرزگوین که مقالاتش در پایگاه‌های معتبر PubMed و PMC نمایه می‌شود)، میزان تاثیر لیزر بر درمان بیماران به این صورت بیان شده است:

در مطالعه‌ای که در بیمارستان Aloka کوزوو انجام شد، مشخص شد بیماران مبتلا به بواسیر درجه‌ی ۳ و ۴ که با لیزر هموروئیدوپلاستی درمان شدند، در مقایسه با جراحی باز، درد کمتری، زمان عمل کوتاه‌تر و بهبودی سریع‌تری داشتند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که روش لیزری می‌تواند جایگزین موثرتر و کم‌عارضه‌تری برای درمان بواسیر پیشرفته باشد.

پیشگیری از بواسیر داخلی 

پیشگیری از بواسیر داخلی بر پایه تغییر سبک زندگی و عادات غذایی سالم است. حفظ سلامت دستگاه گوارش، جلوگیری از یبوست و کاهش فشار هنگام دفع، مهم‌ترین اصول برای جلوگیری از ایجاد یا بازگشت هموروئید داخلی هستند. مصرف کافی فیبر، نوشیدن آب و انجام فعالیت بدنی منظم به عملکرد بهتر روده‌ها کمک کرده و احتمال فشار آوردن در هنگام اجابت مزاج را کاهش می‌دهد.

در کنار رژیم غذایی مناسب، اصلاح عادات روزمره نیز نقش مهمی در پیشگیری از هموروئید داخلی دارد. پرهیز از نشستن طولانی‌مدت، رعایت بهداشت ناحیه مقعد و مراجعه به‌موقع به پزشک هنگام بروز علائم اولیه، می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. این اقدامات به‌خصوص برای افرادی که سابقه خانوادگی یا علائم خفیف بواسیر دارند، بسیار ضروری است.

راه‌های پیشگیری از بواسیر داخلی:

1. مصرف روزانه ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر (میوه، سبزیجات، غلات کامل)
2. نوشیدن حداقل ۶ تا ۸ لیوان آب در روز
3. پرهیز از زور زدن هنگام دفع مدفوع
4. انجام فعالیت بدنی روزانه مثل پیاده‌روی ۳۰ دقیقه‌ای
5. محدود کردن نشستن طولانی‌مدت (استراحت و حرکت هر ۱ ساعت)
6. استفاده از توالت وقت مناسب و پرهیز از به‌تعویق انداختن دفع
7. پرهیز از مصرف زیاد فست‌فود، غذاهای پرادویه و کم‌فیبر
8. حفظ وزن متعادل و مدیریت یبوست با تغذیه یا ملین‌های مجاز

نتیجه‌ گیری 

انتخاب روش درمان بواسیر داخلی بستگی به شدت بیماری و شرایط بیمار دارد، اما در سال‌های اخیر، لیزر درمانی به عنوان روشی موثر برای درمان این مشکل شناخته شده است. این روش به دلیل کمترین میزان درد، خونریزی حداقلی، دوره نقاهت کوتاه و عدم نیاز به بخیه، نسبت به سایر روش‌ها برتری دارد. برخلاف جراحی سنتی که ممکن است نیاز به بستری شدن و تحمل درد طولانی‌مدت داشته باشد، لیزر درمانی امکان بازگشت سریع به زندگی عادی را فراهم می‌کند. علاوه بر این، خطر عفونت و عوارض بعد از عمل نیز در این روش بسیار کمتر است، که آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای بیماران مبتلا به همورویید داخلی تبدیل می‌کند.

پارما کلینیک به عنوان یکی از مراکز معتبر و تخصصی لیزر هموروئید داخلی، با استفاده از تجهیزات پیشرفته و پزشکان مجرب، خدمات درمانی کم‌تهاجمی را به بیماران ارائه می‌دهد. در این کلینیک، درمان بواسیر داخلی با لیزر در محیطی کاملا استریل و بدون نیاز به بستری انجام می‌شود. همچنین، بیماران می‌توانند در زمان کوتاه‌ بهبود یافته و به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.

سوالات متداول

پزشک چگونه هموروئید داخلی را به طور قطعی تشخیص می‌دهد؟
تشخیص قطعی معمولا با معاینه فیزیکی، از جمله معاینه رکتال با انگشت (DRE)، انجام می‌شود. برای بررسی دقیق‌تر، پزشک ممکن است از آنوسکوپی (استفاده از یک لوله کوتاه و نورانی برای دیدن داخل کانال مقعد) استفاده کند. در مواردی که خونریزی وجود دارد، ممکن است کولونوسکوپی برای رد کردن سایر بیماری‌های جدی‌تر روده بزرگ توصیه شود.

“رابربند لیگیشن” (RBL) یا بستن با حلقه لاستیکی چیست؟
این یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی کم‌تهاجمی برای هموروئید داخلی (درجه ۱ تا ۳) است. در این روش، پزشک یک حلقه لاستیکی کوچک را در پایه هموروئید قرار می‌دهد. این حلقه جریان خون به بافت هموروئید را قطع کرده و باعث می‌شود که طی چند روز تا یک هفته، هموروئید خشک شده و به همراه حلقه، معمولا هنگام دفع مدفوع، بیفتد.

آیا ارتباطی بین استرس و تشدید هموروئید داخلی وجود دارد؟
بله، اگرچه استرس مستقیما باعث ایجاد هموروئید نمی‌شود، اما می‌تواند به طور غیرمستقیم آن را تشدید کند. استرس مزمن می‌تواند بر سیستم گوارش تاثیر گذاشته و منجر به یبوست یا اسهال شود؛ هر دوی این موارد فشار بر وریدهای مقعدی را افزایش می‌دهند. همچنین، برخی افراد تحت استرس ممکن است عادات غذایی ناسالمی داشته باشند (مصرف فیبر کمتر) که یبوست را بدتر می‌کند.

منظور از بواسیر داخلی “استرانگوله” یا گیر افتاده چیست؟
این یک عارضه جدی و دردناک است که معمولا برای بواسیر داخلی پرولاپس شده (درجه ۴) رخ می‌دهد. زمانی که هموروئید از مقعد خارج شده و توسط عضلات اسفنکتر مقعد فشرده می‌شود، جریان خون به آن قطع می‌گردد (استرانگوله). این وضعیت باعث درد شدید، تورم و در صورت عدم درمان فوری، نکروز یا بافت‌مردگی هموروئید می‌شود و نیاز به مداخله پزشکی اورژانسی دارد.