خشکی واژن یکی از مشکلات شایع در میان زنان است که میتواند عواقب ناخوشایندی از جمله سوزش، خارش و کاهش لذت در روابط جنسی به همراه داشته باشد. این مشکل در بسیاری از زنان به دلایل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، استرس، یا حتی بیماریهای خاص مشاهده میشود. خوشبختانه امروزه روشهای مختلفی برای درمان این مشکل وجود دارد که با استفاده از آنها میتوان به راحتی به بهبودی دست یافت.
پارما کلینیک با تخصص در درمانهای لیزری، به زنان کمک میکند تا به بهبود وضعیت خود با لیزر خشکی واژن و همینطور رفع علت سوزش واژن از طریق لیزر واژن دست یابند. این روشها به طور ویژه برای درمان مشکلات ناشی از خشکی در واژن طراحی شدهاند و میتوانند به سرعت و با کمترین عوارض جانبی اثرات مثبتی داشته باشند. برای اطلاع از روشهای درمانی پیشرفته، با تیم پزشکی پارما کلینیک تماس بگیرید.
- خشکی واژن چیست؟
- دلیل خشکی واژن
- علت خشکی واژن در حین رابطه
- علت خشکی واژن در خانمهای جوان
- علت خشکی واژن در یائسگی
- خشکی واژن در بارداری
- علائم خشکی واژن
- درمان خشکی واژن
- لیزر واژن
- استفاده از استروژن برای درمان خشکی واژن
- کربوکسی تراپی
- درمان خشکی واژن فوری در خانه
- درمان خشکی واژن با عسل
- چی بخوریم برای خشکی واژن
- بهترین پماد درمان خشکی واژن
- درمان خشکی واژن با طب سنتی
خشکی واژن چیست؟
خشکی واژن به کاهش رطوبت طبیعی در ناحیه واژن گفته میشود که به دلیل کاهش سطح استروژن یا سایر عوامل محیطی و فیزیکی بروز میکند. این حالت ممکن است باعث خشکی، سوزش و احساس درد در حین رابطه جنسی یا حتی در فعالیتهای روزمره شود. خشکی های واژن در سنین مختلف بهویژه در دوران یائسگی یا بارداری شایعتر است.
در واقع، خشکی قسمت واژن بهطور طبیعی به عنوان نتیجه تغییرات هورمونی در بدن اتفاق میافتد. این مشکل در صورت عدم درمان، میتواند زندگی جنسی و حتی روحی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. خوشبختانه با استفاده از درمانهای مناسب، خشکی ناحیه واژن بهراحتی قابل مدیریت است و بسیاری از زنان توانستهاند با مراجعه به متخصصان و استفاده از روشهای درمانی، از این مشکل رهایی یابند.
دلیل خشکی واژن
دلیل خشکی واژن چیست؟ خشکی بخش واژن میتواند ناشی از مجموعهای از عوامل مختلف باشد که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بر تولید و حفظ رطوبت طبیعی در ناحیه واژن تاثیر میگذارند. یکی از مهمترین دلایل خشکی های واژن کاهش سطح هورمون استروژن است که نقش کلیدی در حفظ رطوبت واژن و سلامت بافتهای آن ایفا میکند. در زمانهایی که سطح استروژن کاهش مییابد، دیوارههای واژن نازکتر، خشکتر و حساستر میشوند. این کاهش سطح هورمون ممکن است به دلایل مختلفی مانند دوران یائسگی، بارداری یا شیردهی رخ دهد.
علاوه بر این، برخی داروها مانند آنتیهیستامینها میتوانند با کاهش ترشح مایعات بدن، خشک شدن واژن را تشدید کنند. همچنین، عوامل روانی مانند استرس و اضطراب نیز میتوانند در کاهش ترشح مواد مرطوبکننده طبیعی بدن و بروز خشکی ناحیه واژن موثر باشند. در نتیجه، خشکی قسمت واژن تنها به تغییرات فیزیکی محدود نمیشود، بلکه عوامل روانی و حتی مصرف داروهای خاص نیز میتوانند بر آن تاثیرگذار باشند.
- کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی: در دوران یائسگی، تولید استروژن در بدن کاهش مییابد که باعث میشود دیوارههای واژن نازکتر و خشکتر شوند. این وضعیت بهویژه در زمان شروع یائسگی و پس از آن شدت مییابد و باعث میشود بسیاری از زنان با مشکل خشکی واژن مواجه شوند. این تغییرات هورمونی همچنین میتواند باعث ایجاد علائمی مانند سوزش و درد هنگام رابطه جنسی شود.
- بارداری و تغییرات هورمونی ناشی از آن: در دوران بارداری، تغییرات هورمونی شدیدی در بدن اتفاق میافتد که میتواند منجر به کاهش تولید استروژن و خشکی های واژن شود. این تغییرات بهویژه در سهماهه اول و آخر بارداری بیشتر احساس میشود و ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در رابطه جنسی و راحتی فرد شود. پس از زایمان، این وضعیت ممکن است همچنان ادامه پیدا کند و به نیاز به درمان منجر شود.
- شیردهی و کاهش رطوبت طبیعی بدن: در دوران شیردهی، سطح استروژن کاهش پیدا میکند که به نوبه خود بر ترشحات واژن تاثیر گذاشته و خشکی آن را افزایش میدهد. علاوه بر این، کمبود خواب و تغییرات جسمی ناشی از شیردهی نیز میتوانند به این مشکل دامن بزنند. این مشکل اغلب بعد از اتمام دوران شیردهی بهبود مییابد، اما در برخی از زنان ممکن است بیشتر به طول انجامد.
- استفاده از داروهای خاص مانند آنتیهیستامینها: برخی داروها مانند آنتیهیستامینها، داروهای ضد افسردگی یا داروهای شیمیایی دیگر ممکن است بر ترشح مایعات بدن تاثیر بگذارند و خشکی در واژن را تشدید کنند. این داروها ممکن است با مسدود کردن اثرات طبیعی بدن در تولید رطوبت واژن، به بروز این مشکل منجر شوند. بنابراین، اگر از داروهای خاص استفاده میکنید، مشاوره با پزشک برای یافتن راهکارهای درمانی مناسب ضروری است.
- استرس و فشارهای روانی: استرس و اضطراب میتوانند بهطور مستقیم بر عملکرد سیستم هورمونی تاثیر گذاشته و تولید استروژن را کاهش دهند. زمانی که فرد تحت فشار روانی قرار میگیرد، بدن معمولا هورمونهایی را تولید میکند که مانع از ترشح رطوبت طبیعی واژن میشود. این مسئله در بسیاری از زنان میتواند به خشکی بخش واژن منجر شود و باعث بروز علائمی مانند درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی گردد.
علت خشکی واژن در حین رابطه
علت خشکی واژن در حین رابطه چیست؟ خشکیِ واژن هنگام رابطه جنسی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. یکی از علل اصلی کاهش طبیعی رطوبت واژن است که باعث میشود بافت واژن خشکتر و حساستر شود. این کاهش رطوبت به ویژه در دوران یائسگی که سطح استروژن بدن کاهش مییابد، مشاهده میشود. علاوه بر این، شرایط فیزیکی و روانی نیز میتوانند بر خشکی ناحیه واژن تاثیرگذار باشند. استرس و اضطراب به عنوان یکی از عوامل روانی، میتوانند با کاهش ترشح رطوبت واژن و تحریک درد و سوزش در حین رابطه جنسی، این مشکل را تشدید کنند.
از سوی دیگر، برخی از داروها مانند آنتیهیستامینها و داروهای ضد افسردگی نیز میتوانند باعث کاهش ترشح مایعات طبیعی بدن شوند و خشکی قسمت واژن را تشدید کنند. در کنار این مسائل، عدم آمادگی برای رابطه و خشکی محیط نیز میتوانند منجر به بروز این مشکل شوند. به طور کلی، ترکیب عواملی فیزیکی و روانی میتواند باعث کاهش لذت و راحتی در طول رابطه جنسی شده و اثرات منفی بر کیفیت زندگی جنسی بگذارد.
- کاهش سطح استروژن در بدن
- استرس و اضطراب در حین رابطه
- مصرف داروهایی که باعث کاهش ترشح مایعات میشوند
- خشکی محیط و عدم آمادگی برای رابطه
علت خشکی واژن در خانمهای جوان
علت خشکی واژن در خانمهای جوان چیست؟ خشکیِ واژن در خانمهای جوان ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. یکی از دلایل رایج این مشکل، تغییرات هورمونی است که ناشی از مصرف داروهای خاص مانند داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد بارداری هورمونی است. این داروها ممکن است باعث کاهش سطح استروژن در بدن شوند که نتیجه آن خشکی قسمت واژن است. علاوه بر این، اضطراب و استرس روزمره نیز میتوانند به کاهش رطوبت واژن منجر شوند، زیرا استرس به طور مستقیم بر عملکرد هورمونی و روانی تاثیر میگذارد و ترشح مایعات واژن را کاهش میدهد.
همچنین استفاده از صابونهای قوی و مواد شیمیایی برای شستشوی ناحیه تناسلی ممکن است موجب تحریک و خشکی های واژن شود.در کنار این مسائل، عدم رعایت بهداشت مناسب واژن، مانند استفاده از محصولات بهداشتی غیر استاندارد یا شستشو به روشهای غلط، نیز میتواند باعث بروز خشکی ناحیه واژن شود. در حالی که خشکی قسمت واژن بیشتر در خانمهای مسن و یائسه دیده میشود، این مشکل در خانمهای جوان نیز با دلایل مختلف قابل مشاهده است و در صورت بروز، میتوان با درمانهای مناسب آن را به راحتی برطرف کرد. در ادامه به صورت خلاصه علت خشکی واژن در خانمهای جوان را برای شما کاربران شرح داده ایم:
- استرس و اضطراب در زندگی روزمره
- مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی
- استفاده از صابونهای قوی و مواد شیمیایی
- عدم رعایت بهداشت مناسب واژن

استفاده از داروهای ضد افسردگی در زنان و خشک شدن واژن
علت خشکی واژن در یائسگی
علت خشکی واژن در یائسگی چیست؟ یائسگی بهعنوان یکی از مهمترین دورانهای تغییرات هورمونی در بدن زنان، به طور قابل توجهی بر خشکی قسمت واژن تاثیر میگذارد. در این دوران، سطح استروژن که هورمونی ضروری برای حفظ رطوبت واژن است، به طور طبیعی کاهش مییابد. این کاهش سطح استروژن میتواند باعث نازک شدن دیوارههای واژن و کاهش رطوبت آن شود. نتیجه این تغییرات ممکن است به بروز مشکلاتی مانند سوزش، درد و خشکی ناحیه واژن در حین رابطه جنسی منجر شود.
کاهش سطح استروژن در بدن، که یکی از نتایج یائسگی است، نقش اساسی در کاهش رطوبت واژن دارد. این مشکل نه تنها باعث نازک شدن دیوارههای واژن میشود بلکه عملکرد سیستم تناسلی را به دلیل تغییرات هورمونی کاهش میدهد و میتواند به علائمی مانند خشکی، سوزش و درد در ناحیه واژن منجر شود. به همین دلیل، درمانهای مختلفی برای کمک به مدیریت این وضعیت در دسترس است.
- کاهش سطح استروژن در بدن
- افت رطوبت واژن و نازک شدن دیوارههای واژن
- کاهش عملکرد سیستم تناسلی به دلیل تغییرات هورمونی
خشکی واژن در بارداری
در دوران بارداری، تغییرات هورمونی میتواند خشکی قسمت واژن را ایجاد کند. این تغییرات هورمونی، بهویژه در اوایل بارداری و زمانی که زنان شیرده هستند، میتواند شدت پیدا کند. یکی از عوامل اصلی بروز خشکی ناحیه واژن در این دوران، کاهش سطح استروژن و افزایش سطح پروژسترون است که به نازک شدن دیوارههای واژن و کاهش رطوبت آن منجر میشود. اگرچه خشکی واژن در بارداری معمولا موقتی است و پس از گذشت زمان به تدریج بهبود مییابد، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. این مشکل میتواند بر کیفیت روابط جنسی و آسایش زنان تاثیر بگذارد. در چنین شرایطی، مشاوره با پزشک و استفاده از درمانهای مناسب میتواند به تسکین علائم کمک کند.
علائم خشکی واژن
خشک شدن واژن میتواند با علائم مختلفی از جمله سوزش، خارش و درد هنگام رابطه جنسی همراه باشد. این علائم ممکن است موجب احساس ناراحتی و نگرانی در زنان شود و تاثیرات منفی بر کیفیت زندگی جنسی و روزمره فرد بگذارد. در برخی موارد، خشکی ناحیه واژن میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس و احساس راحتی در روابط زناشویی شود. به همین دلیل، شناسایی بهموقع این علائم و مراجعه به پزشک متخصص برای درمان ضروری است.علائم خشکی واژن ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما معمولا شامل مشکلاتی است که در طول زمان تشدید میشوند. بهعنوان مثال، درد و سوزش در ناحیه واژن میتواند هنگام تماس با محیطهای خاص یا در هنگام رابطه جنسی بروز کند.
همچنین، احساس خشکی و تنگی واژن نیز میتواند ناراحتی زیادی ایجاد کند. خارش و التهاب در ناحیه تناسلی نیز از دیگر علائم خشکی واژن هستند که ممکن است باعث احساس نارضایتی و بیقراری شوند. در نهایت، درد هنگام رابطه جنسی یکی از اصلیترین نشانههاست که ممکن است به دلیل کمبود رطوبت واژن ایجاد شود و تاثیر منفی بر تجربه جنسی فرد بگذارد. این علائم معمولا بهطور مستقیم با کاهش ترشح طبیعی مایعات واژن مرتبط هستند و در صورت تداوم، به درمانهای پزشکی نیاز دارند.
- درد و سوزش مقعدی یا واژنی
- خشکی و احساس تنگی واژن
- خارش و التهاب در ناحیه تناسلی
- درد هنگام رابطه جنسی
درمان خشکی واژن
خشک شدن واژن یکی از مشکلات شایع است که بسیاری از زنان در مراحل مختلف زندگی با آن روبهرو میشوند. این مشکل میتواند ناشی از دلایل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، یائسگی، یا حتی استرس و مصرف برخی داروها باشد. خوشبختانه، درمانهای مختلفی برای این عارضه وجود دارد که بسته به شدت مشکل و علت آن، توسط پزشک متخصص تجویز میشود. ما در ادامه به روش های مختلف درمان خشکی واژن خواهیم پرداخت و آنها را توضیح خواهیم داد اما ابتدا به صورت کلی با این روش ها آشنا شوید:
- لیزر خشکی واژن
- استفاده خوراکی و موضعی از استروژن ها
- کربوکسی تراپی
- درمان خانگی
- درمان با عسل
- خوراکی ها
- استفاده از پمادها
- روش های طب سنتی
لیزر واژن
لیزر واژن یکی از پیشرفتهترین و موثرترین روشها برای درمان خشک شدن واژن است. این روش بیشتر برای زنانی توصیه میشود که از دیگر درمانها نتیجه دلخواه را نگرفتهاند. در لیزر خشکی واژن، با استفاده از نور برای لیزر واژن بهطور دقیق روی بافتهای آسیبدیده تاثیر گذاشته میشود. این نور باعث تحریک تولید کلاژن و بازسازی سلولها میشود که در نتیجه بهبود وضعیت خشکی و آتروفی واژن را بهدنبال دارد.
مزیت درمان با لیزر این است که نیاز به زمان نقاهت ندارد و معمولا بدون درد است. در این روش، چند جلسه درمانی لازم است تا نتایج مطلوب حاصل شود. اگر به دنبال یک روش بدون عوارض جانبی برای درمان خشک شدن واژن هستید، لیزر میتواند گزینهای بسیار مناسب باشد.
University Hospitals در مورد استفاده از لیزر واژن برای رفع خشکی می گوید:
زمان لیزر واژن بسیار کوتاه است و بر اساس نتایج مورد نظر بیمار قابل تنظیم است. قبل از درمان، کانال واژن به اندازه کافی با یک کرم بی حس کننده موضعی خاص بی حس می شود. در طول این روش، یک هندپیس طراحی شده ویژه با دقت در داخل کانال واژن قرار می گیرد و به آرامی در سراسر ناحیه درمان می چرخد و انرژی لیزر را با دقت بالا اعمال می کند، که امکان نتایج ایمن تر، کارآمدتر و راحت تر را فراهم می کند. در طول عمل، بیماران احساس فشار خفیفی را تجربه خواهند کرد.
استفاده از استروژن برای درمان خشکی واژن
نحوه استفاده از استروژن برای درمان خشکی واژن چگونه است؟ استروژن یکی از هورمونهای اصلی بدن زنان است که در حفظ سلامت واژن نقش مهمی ایفا میکند. کاهش سطح استروژن میتواند منجر به خشکی ناحیه واژن شود، به همین دلیل درمان با استروژن میتواند یک راهحل موثر باشد. استروژنهای موضعی همچون کرمهای واژینال، شیافها و حلقههای واژینال، بهطور مستقیم بر روی ناحیه تناسلی تاثیر میگذارند و به بهبود وضعیت رطوبت واژن کمک میکنند. این درمانها معمولا عوارض کمتری دارند و میتوانند بهسرعت اثرگذاری خود را نشان دهند.
همچنین، در مواقعی که استروژنهای موضعی نتوانند بهتنهایی کافی باشند، پزشک ممکن است استروژن خوراکی را برای افزایش سطح این هورمون تجویز کند. با استفاده منظم از این داروها، زنان میتوانند تجربه بهتری از رابطه جنسی و سلامت ناحیه تناسلی خود داشته باشند. توصیه میشود که مصرف این داروها تحت نظر پزشک صورت گیرد تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.
کربوکسی تراپی
کربوکسی تراپی یکی از روشهای نوین است که اخیرا برای درمان خشکی واژن استفاده میشود. در این روش، پزشک گاز دیاکسیدکربن را بهطور کنترلشده به بافت واژن تزریق میکند. این عمل باعث بهبود گردش خون و اکسیژنرسانی به ناحیه تناسلی میشود که بهنوبه خود منجر به بازسازی بافتها و رفع خشکی قسمت واژن میگردد.
این روش همچنین به جوانسازی واژن کمک میکند و در کنار بهبود خشکی، میتواند در افزایش کیفیت رابطه جنسی نیز موثر باشد. مزیت کربوکسی تراپی این است که عوارض جانبی کمی دارد و معمولا نیاز به دوره نقاهت طولانی ندارد. این درمان بهویژه برای زنانی که بهدنبال روشهای غیرجراحی برای درمان خشکی ناحیه واژن هستند، میتواند گزینهای مناسب باشد.
درمان خشکی واژن فوری در خانه
برای درمان خشکی واژن فوری در خانه چه کنیم؟ روشهای مختلفی وجود دارد که میتوانند به صورت موقت علائم این مشکل را کاهش دهند. از جمله این روشها میتوان به استفاده از ژلهای مرطوبکننده، مصرف مایعات بیشتر، و استفاده از روغنهای طبیعی مانند روغن نارگیل اشاره کرد. در برخی از موارد درمان خارش واژن خانگی و درمان خشکی قسمت واژن به روش سنتی می تواند شامل روش های مشترکی باشد. اما در این بخش به صورت خلاصه و تیتروار روش های درمان سنتی خشکی ناحیه واژن را برای شما کاربران ذکر می کنیم:
- استفاده از ژلهای مرطوبکننده واژن
- نوشیدن مایعات بیشتر برای حفظ رطوبت بدن
- استفاده از روغن نارگیل یا روغن زیتون
- مدیریت استرس از طریق تکنیکهای آرامش

استفاده از روغن نارگیل برای رفع خشکی در اندام تناسلی
درمان خشکی واژن با عسل
درمان خشکی واژن با عسل چگونه است؟ عسل به عنوان یک ماده طبیعی مرطوبکننده شناخته میشود که میتواند برای درمان خشکی قسمت واژن مورد استفاده قرار گیرد. عسل علاوه بر مرطوب کردن، خواص ضدباکتری و ضدالتهابی نیز دارد که به ترمیم بافتهای آسیبدیده کمک میکند. برای استفاده از عسل، میتوانید مقدار کمی از آن را به ناحیه واژن بمالید یا آن را با روغنهای طبیعی ترکیب کنید.
- استفاده از عسل بهصورت موضعی برای مرطوب کردن واژن
- ترکیب عسل با روغنهای طبیعی مانند روغن زیتون
چی بخوریم برای خشکی واژن
چی بخوریم برای خشکی واژن؟ تغذیه مناسب میتواند به کاهش علائم خشکی در قسمت واژن کمک کند. برخی از مواد غذایی حاوی فیتواستروژنها، مانند سویا، بذر کتان و آجیل، میتوانند به تعادل هورمونی بدن کمک کرده و خشکی ناحیه واژن را کاهش دهند. مصرف مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدانها نیز میتواند به بهبود وضعیت واژن کمک کند.
- سویا و بذر کتان
- آجیل و توفو
- سبزیجات با برگ سبز مانند اسفناج
بهترین پماد درمان خشکی واژن
بهترین پماد درمان خشکی واژن کدام است؟ پمادهای استروژنی یکی از بهترین گزینهها برای درمان خشکی های واژن هستند. این پمادها به ترمیم دیوارههای واژن کمک کرده و خشکی را کاهش میدهند. استفاده از ژلهای مرطوبکننده نیز یکی دیگر از روشهای موثر برای رفع خشکی های ناحیه واژن است.
- پمادهای استروژنی مانند Premarin
- ژلهای مرطوبکننده واژن مانند Vagisil
مطالعه بیشتر: زخم یا شقاق واژن چیست | دلایل + 5 درمان موثر شقاق واژینال
درمان خشکی واژن با طب سنتی
درمان خشکی واژن با طب سنتی، روشهای طبیعی مختلفی دارد. از جمله این روشها میتوان به استفاده از روغنهای گیاهی مانند روغن نارگیل و روغن زیتون اشاره کرد. این روغنها به مرطوب کردن بافتهای واژن کمک کرده و خشکی را کاهش میدهند. همچنین استفاده از گیاهانی مانند بابونه و آویشن نیز برای تسکین علائم خشکی موثر است.
- استفاده از روغنهای طبیعی مانند روغن نارگیل و زیتون
- مکملهای گیاهی مانند فیتواستروژنها
- چای گیاهی مانند بابونه
نتیجهگیری
خشکی واژن یک مشکل شایع است که میتواند زندگی جنسی و روانی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. اما با تشخیص علت دقیق و استفاده از درمانهای مناسب، این مشکل قابل کنترل و درمان است. پارما کلینیک با ارائه خدمات درمانی پیشرفته مانند لیزر خشکی واژن، میتواند به شما کمک کند تا به بهبود وضعیت خشکیِ واژن خود دست یابید.
در نهایت، اگر شما نیز با این مشکل مواجه هستید، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا بهترین گزینه درمانی را برای شما تجویز کند. پارما کلینیک آماده است تا شما را در این مسیر همراهی کند و با درمانهای نوین، به شما راحتی و سلامتی بازگرداند.
سوالات متداول
چرا خشکی واژن در دوران یائسگی بیشتر است؟
در دوران یائسگی، کاهش سطح استروژن باعث میشود تا دیوارههای واژن نازکتر و خشکتر شوند، که باعث خشک شدن واژن و مشکلاتی مانند درد و سوزش میشود.
چگونه میتوان خشکی های واژن را درمان کرد؟
خشکی های واژن با استفاده از ژلهای مرطوبکننده، استروژن موضعی، و همچنین درمانهای خانگی مانند روغنهای طبیعی درمان میشود.
آیا خشک شدن واژن خطرناک است؟
خشک شدن واژن به خودی خود خطرناک نیست، اما میتواند باعث افزایش خطر عفونتهای واژینال و مشکلات جنسی شود، بنابراین درمان آن ضروری است.
درمان خشکی واژن با لیزر چطور عمل میکند؟
درمان خشک شدن واژن با لیزر به بهبود بافتهای آسیبدیده واژن کمک میکند و رطوبت و ارتجاعی آن را باز میگرداند.