تنگی مقعد
مقعد این قابلیت را دارد که در هنگام اجابت مزاج به راحتی کشیده و منبسط شود.
به این ترتیب است که مدفوع راحت و آسان امکان پذیر میشود.
از بین رفتن این حالت کشسانی مقعد و بدتر شدن این ویژگی به دلایل ساختاری یا عملکردی، تنگی مقعد نامیده می شود.
تنگی مقعد نادر است، اما باعث مشکلاتی می شود که آسایش و کیفیت زندگی را از بین می برد.
تنگی مقعد، چرا و چگونه ایجاد می شود؟
دستگاه گوارش که از دهان شروع می شود با کانال مقعد به پایان می رسد.
طول کانال مقعد تقریباً 4 سانتی متر است و شکل حلقه ای استوانه ای دارد.
در داخل توسط مخاط و آنودرم پوشانده شده است که توسط عضلات مقعد احاطه شده و توسط عضلات کف لگن حمایت می شود.
وقتی از بیرون به آن نگاه می کنیم، به نظر می رسد مقعد دارای چین های نازکی است که شبیه آکاردئون است.
این ساختار منحنی، در کل کانال مقعدی ادامه می‌یابد و مانند یک «شیر و واشر» در حالت استراحت به آب‌بندی کمک می‌کند.
ساختار منحنی، ماهیچه های مقعدی را که در حین اجابت مزاج شل می شوند، از داخل همراهی می کند.
به این ترتیب این امکان وجود دارد که هم کانال مقعد و هم مقعد به راحتی مانند آکاردئون کشیده و منبسط شوند.
با این حال ، به دلایل ساختاری و عملکردی مختلفی که در طول سال‌ها مطرح می‌شوند، هم ویژگی مهر و موم کردن مقعد و هم توانایی آن برای کشش و انبساط مانند آکاردئون ممکن است آسیب ببیند.
اگر این وضعیت به دلایلی ایجاد شود که باعث ایجاد اسکار ( بافت غیر الاستیک ) یا تنگ شدن مخاط و آنودرم پوشاننده سطح داخلی کانال مقعد و مقعد شود، به آن تنگی مقعدی ساختاری می گویند.
تنگی ساختاری مقعد
جراحی های همورئید که در گذشته انجام شده است: مشاهده شده است که تنگی ساختاری مقعد ( تنگی مقعد ) در بیمارانی که پس از جراحی هموروئید به جای تغذیه معمولی از نرم کننده های مدفوع استفاده می کنند، یا در بیمارانی که به رژیم غذایی نرم و آبدار توجه می کنند با سرعت بیشتری ایجاد می شود. به خصوص پس از جراحی های پیشرفته هموروئید…
تنگی ساختاری مقعد نیز ممکن است به دلیل بیماری های التهابی روده مانند کرون و کولیت اولسراتیو، رادیوتراپی لگن، و بیماری های مقاربتی ایجاد شود.
علاوه بر این، تنگی ساختاری مقعد ممکن است در طول زمان در بیمارانی که دارای شقاق مزمن مقعد هستند، و بجای درمان قطعی از نرم‌کننده های مدفوع استفاده میکنند.
تنگی مقعد عملکردی
هر دو خاصیت آب بندی و انبساط مقعد ممکن است به دلایل عملکردی ( اشتباه بیماران ) بدون قرار گرفتن در معرض هیچ گونه آسیب ساختاری ( جراحی یا بیماری ) بدتر شود.
این وضعیت اغلب در نتیجه بیماریهای زمینه‌ای مانند آنیسموس و کم‌حساسیت رکتوم ( از دست دادن حس ) ایجاد میشود که باعث مشکل در اجابت مزاج میشود.
به این مشکل تنگی مقعد عملکردی ( Anismus ) می گویند.
تنگی مقعد عملکردی، باعث ناراحتی و علائم مشابه می شود.
بارزترین تفاوت بین آنیسموس و تنگی مقعدی این است که امکان اجابت مزاج با قطر ضخیم ( ضخامت شست ) هر از گاهی وجود دارد، حتی اگر مشکل باشد.
در تنگی مقعد عملکردی ، مدفوع غلیظ امکان پذیر نیست.
علائم تنگی مقعد چیست؟
اجابت مزاج با نازک شدن قطر مدفوع سخت و دردناک می شود.
بنابراین بر اساس مشکل در اجابت مزاج، مشکلاتی مانند:
- اجابت مزاج سخت
- درد و خونریزی در مقعد
- ناتوانی در تخلیه کامل مدفوع
- احساس نیاز مداوم به توالت
- لزوم استفاده از داروهای نرم کننده مدفوع
- نیاز به مداخله انگشت به هنگام اجابت مزاج
- ترشح و آلودگی پس از اجابت مزاج
تنگی مقعد چگونه تشخیص داده می شود؟
پرسش دقیق و معاینه مقعدی بر اساس توضیحات بیمار کافی است.
با این حال، گاهی اوقات ممکن است معاینه مقعدی تحت بی حسی نیز مورد نیاز باشد.
به این ترتیب مشخص می شود که آیا تنگی در مقعد وجود دارد یا خیر و در صورت وجود، نوع آن ( عملکردی / ساختاری ) و درجه آن ( در صورت ساختاری ) مشخص می شود.
در شرایط عادی، انگشت اشاره را می توان به راحتی داخل مقعد کرد.
با این حال در معاینه مقعد، اگر انگشت و یا هر وسیله ای با سایز متوسط ( 32 میلی متر ) نمی توان به راحتی داخل مقعد کرد، به دلیل تنگی ساختاری خفیف است.
اما اگر تحت هیچ شرایطی امکان داخل شدن حتی انگشت کوچک با سایز ( 22 میلی متر ) به مقعد نیست، تنگی ساختاری جدی ذکر شده است.
معاینه مقعد ممکن است در صورت وجود اسپاسم مقعد ( انقباض مقعد ) و دردی که بر اساس شقاق مزمن مقعدی یا آنیسموس ، گمراه کننده باشد.
در چنین مواردی باید معاینه تحت آرامبخش یا بی حسی انجام شود.
تنگی مقعد، چگونه درمان می شود؟
رویکرد اساسی در درمان، از بین بردن علت تنگی ساختاری است که از کشیده شدن و بزرگ شدن آسان مقعد با در نظر گرفتن علت زمینه‌ای احتمالی جلوگیری می‌کند.
تنگی مقعد با توجه به میزان تنگی ساختاری که در طول معاینه تشخیص داده می شود پیشرفت می کند.
در تنگی مقعدی خفیف، رژیم غذایی برای افزایش قوام و ضخامت مدفوع تنظیم می شود و توسط مسکن ها پشتیبانی می شود.
اما در طول این فرآیند، مطلوب نیست که مدفوع خیلی سفت یا خیلی نرم یا خیلی آبکی باشد.
به این ترتیب، هدف این است که با هر توالت، در چارچوب قوانین عادی اجابت مزاج، مقعد به تدریج کشیده و باز شود.
اگر با وجود همه این موارد، هیچ نتیجه ای به دست نیامد و یا تنگی مقعد متوسط وجود داشته باشد، یک بار کشش سبک تحت بی حسی اعمال میشود ( توسط خود بیمار هم قابل انجام است ). اگر با هم نتیجه ای حاصل نشد یا تنگی مقعدی جدی وجود داشت، روش های جراحی اتخاذ می شود.
محل تنگی در درمان جراحی تنگی ساختاری مقعد مهم است.
فقط در پوست ( آنودرم ) ؟ یا عمیق تر و در مخاط است؟ یا هر دو را پوشش می دهد؟
اگر آنودرم سالم باشد اما در معاینه در مخاط تنگی وجود داشته باشد، روش‌های شل کردن یا جابجایی فقط برای مخاط انجام میشود.
اگر آنودرم فیبروتیک شده و به دلیل جراحی یا بیماری های قبلی خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده است، مانومتری مقعدی با وضوح بالا برای بررسی فشارهای استراحت و فشار مقعد انجام می شود.
اگر سونوگرافی سه بعدی آندوآنال در دسترس باشد، عضلات مقعد از نظر ساختاری ارزیابی می شوند.
آرام سازی عضلات داخلی یک طرفه یا دو طرفه بر روی بیماران مناسب انجام می شود.
روش جابجایی مستقیم قسمت ( فلپ های پیشرونده پوستی ) برای بیمارانی که نمی توانند آرام سازی عضلانی انجام دهند اعمال می شود.
از سوی دیگر، بیمارانی نیز هستند که با وجود ناراحتی، مانند بررسی قطر مدفوع و اجابت مزاج سخت و دردناک، نمی توان تنگی ساختاری را در مقعدشان تشخیص داد.
در این مورد وجود آنیسموس که باعث تنگی عملکردی در مقعد می شود بررسی می شود.
پارما کلینیک
مرکز تخصصی لیزر بیماریهای مقعدی و نشیمنگاهی
تخصصهای اصلی پارما کلینیک عبارت اند از :
- درمان بواسیر یا هموروئید
- درمان فیستول مقعدی
- درمان آبسه مقعدی
- درمان کیست مویی
- درمان شقاق مقعدی
- درمان پرولاپس رکتوم
ما در این مرکز تخصصی با سابقه بیش از 10 سال و هزاران عمل موفق، همواره آماده خدمات رسانی به شما عزیزان هستیم.
تنگی مقعد
عنوان مقاله ای بود که با هم بررسی کردیم.
مشاوره رایگان همه ی روز های هفته حتی جمعه ها از ساعت ۸ صبح تا ۱۰ شب
مراجعه حضوری : از ساعت 15 الی 20 شب.
تلفن های تماس :
هفت روز هفته، ۲۴ ساعت شبانه‌روز پاسخگوی شما هستیم.